به گزارش مشرق، اینترنت بزرگ ترین فن آوری ارتباطی رایانه ای است که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده است؛ از سوی دیگر و با توجه به افزایش روز افزون کاربران سایبری، در کنار اعتیاد سنتی، با نوع جدیدی از اعتیاد مواجهه شده ایم؛ گسترش رایانه‏ های شخصی و افزایش اتصال به اینترنت در خانه و محل کار، منجر به ظهور معضلی به نام «اعتیاد آنلاین» شده است.

اعتیاد به اینترنت شامل اعتیاد به اتاق‏ های گپزنی، هرزه‏نگاری، قمار آنلاین و خریدهای اینترنتی می‏ شود. همچون دیگر اعتیادها، این نوع اعتیاد نیز فرد معتاد را از خانواده و اطرافیانش منزوی می ‏سازد.

در کنار اعتیاد آنلاین، قدرت های استعمارگر به شکل نوین به دنبال استعمار افراد و کشورهای دیگر هستند که در این نوشتار به مصادیق اعتیاد آنلاین و استعمارفرانو بواسطه اینترنت خواهیم پرداخت.

نگاهی گذرا به تاریخچه اینترنت از ابتدا تا به امروز:

سال 1962: در این سال J.C. R. Licklider ایده یک شبکه جهانی را مطرح ساخت، که در آن کاربرانی که یکدیگر را نمی شناسند می توانند از داده های مشترکی استفاده نمایند، وی ریاست آژانس تحقیقات پیشرفته ( DARPA ) را به عهده گرفت و عمر خود را صرف نشان دادن اهمیت شبکه نمود.

اولین مبدع شبکه اینترنت

سال 1974: در این سال وینت کرف ( Vint Cerf ) و باب کان ( Bob Kahn ) از کلمه اینترنت ( Internet ) در مقاله خود با عنوان Transmission Control Protocol استفاده نمودند.

سال 1976: کابل اترنت ( Ethernet Cable ) و کابل کواکسیال ( Coaxial Cables ) برای اولین بار در سال 1376 توسط دکتر رابرت متکالفه ( Robert Metcalfe ) اختراع شدند. این اختراع تحول شگرفی در انتقال داده محسوب می­ شد و می­توان گفت که مهمترین عامل در توسعه و شکل­گیری یک شبکه محلی ( Local Area Networks = LAN ) بوده است.

سال 1978: اولین اسپم ( Spam ) در این سال توسط گری تورک ( Gary Thuerk ) به 400 کاربر ARPANET ارسال گردید که نمونه ای از مینی کامپیوتر ها را تبلیغ می نمود.

سال 1983: از ابتدای ژانویه سال 1983 ، هر کامپیوتری که درخواست اتصال به شبکه ARPANETراداشتند ملزم به رعایت پروتکل TCP/IPو( Transmission Control Protocol and Internet Protocol ) شدند و این هسته اولیه اینترنت می باشد.

سال 984 : دکتر جون پوستل ( Dr. Jon Postel ) در این سال ایده خود را در رابطه با دامنه های اینترنتی شامل .com , .org , .gov , .edu و .mil در مجموعه مقالات خود توسط Internet Engineering Task Force منتشر نمود.

سال 1985: در این سال دنیس جننینگز ( Dennis Jennings ) در بنیاد ملی علوم ( National ScienceFoundation ) تعیین نمود که TCP/IP می بایست برای هر شبکه اجباری باشد. کمی پس از این رویداد مفهوم WAN = Wide Area Network شکل گرفت که چند شبکه LAN را به هم متصل می نماید.

سال 1987: CompuServe بصورت تصادفی فناوری استفاده از تصویر ( Graphics Interchange Format ( Gif را در این سال منتشر نمود.

سال 1989: شرکت The World به عنوان اولین ارائه دهنده خدمات اینترنت ( Internet Service Provide = ISP ) اولین خدمات " تجاری " اتصال اینترنت از طریق Dial-up را ارائه نمود. پس از آن شرکت های Netom و Panix نیز اقدامتی مشابهی انجام دادند.

سال 1992: سازمان تحقیقات و علوم شبکه ( CREN ) پروتکل World Wide Web را منتشر نمود. در همین سال بنیاد علوم ملی ( NSFNET ) سرعت شبکه خود را به 44.739 Mbps ارتقا داد.

سال 1994: شرکت بزرگ و معروف پیتزا هات ( Pizza Hut ) اولین فروش آنلاین را بر روی وب سایت خود ارائه نمود.

سال 1995: این سال برای ایرانی ها از جایگاهی ویژه برخوردار است، چرا که پیر امیدیار ایرانی الاصل در این سال اولینسایت خرید و فروش اینترنتی یعنی AutionWeb را ارائه نمود که البته بعده ها به eBay تغییر نام داد.

سال 1996: هات میل ( Hotmail ) راه اندازی شد و در سال بعدی توسط ماکروسافت به قیمت 400 میلیون دلار خریداری شد.

سال 1998: گوگل با ورود سرمایه اندی بکتولشم ( Andy Bechtolsheim ) از sun microsystem به سهامی عام تبدیل گردید.

سال 1999: استاندارد شبکه ( Wi-Fi ( Wireless Internet Technology معرفی گردید. در همین سال شون فانینگ ( Sean Fanning ) در حالی که تنها 18 سال داشت، نپستر ( Napster ) را خلق نمود که اولین بار ایده شبکه p2p را برای اشتراک گذاری موزیک پیاده سازی نمود.

سال 2001: در این سال اولین دانش نامه آزاد اینترنت یعنی ویکی پدیا ( Wikipedia ) انتشار یافت.

سال 2003: شرکت بزرگ اپل ، فروشگاه موزیک آنلاین iTunes را راه اندازی نمود که با وجود اینکه تنها 200 هزار موزیک را در خود جای داده بود در مدت 24 ساعت فروش 250 هزار نسخه از آهنگ های خود را به ثبت رساند.

سال 2004 : در اول آوریل این سال گوگل ، سرویس ایمیل خود را با نام Gmail راه اندازی نمود که با فضای 1GB ارائه می شد در حالیکه Yahoo و Hotmail تنها با فضای 4 و 2 مگابایت ارائه می شدند. حتی برخی تصور کردند که اعلامیه گوگل ، دروغ اول آوریل بوده است.

سال 2005: یوتیوب ( YouTube ) در این سال راه اندازی شد ، که انقلابی در دنیای ویدئو آنلاین محسوب می گردد و گوگل در سال بعد یوتیوب را به ارزش 1.6 میلیارد دلار خریداری نمود.

لوگوی یوتیوب

سال 2006: این سال را باید سال شبکه های اجتماعی نامید، چرا که در این سال ، دام ساگولا ( Dom Sagolla ) شبکه محبوب توئیتر ( Twitter ) را معرفی نمود و شبکه اجتماعی فیس بوک ( Facebook ) که این زمان تنها محدود به شبکه دانشجویان بود برای استفاده عموم آزاد گردید.

سال 2009 : ترافیک انتقال داده موبایل از ترافیک انتقال صدا در ماه عبور نمود و برای اولین بار حجم ترافیک داده های تلفن همراه به عدد یک میلیارد گیگابایت رسید.

سال 2011: اسکایپ محبوبترین شبکه ارتباط تصویری بر پهنای اینترنت توسط ماکروسافت به ارزش 8.5 میلیارد دلار خریداری شد.

لوگوی اسکایپ

با نگاهی گذرا به این تاریخچه و جدول زیر، به روشنی روند پیشرفت اینترنت و گسترش کاربران اینترنتی قابل مشاهده است، از سال 1995 تا سال 2010، رشد کاربران اینترنتی % 28.3 افزایش یافته است.

بنابر آمار وبسایت www.internetworldstats.com رشد کاربران اینترنتی از سال 1995 تا 2010 به صورت زیر است:

سوالی که در اینجا مطرح می شود این است، با گسترش اینترنت و کاربران اینترنتی چه مسائلی روبروی توده مردم قرار دارد؟

انواع اعتیاد آنلاین و توده مردم

دكتر دیوید گرینفیلد "David Greenfield"، مدیر مركز ترك اعتیاد اینترنتی و فناوری در هانفورد غربی می ­گوید: با وجود پیشرفت روز افزون اینترنت و فواید این تکنولوژی برتر قرن، اعتیاد به اینترنت و فناوری اطلاعات بیش از اعتیاد سنتی گردن­گیر توده مردم شده است.

گرینفیلد می­گوید: شکى نیست که اینترنت پیشتاز انقلاب صنعتى جدید است. یک تکنولوژى جدید، همانند یک رابطه جدید است؛ یعنى در ابتدا جذاب و سرگرم کننده است؛ اما نهایتا نیازمند صرف انرژى و زمان فراوان براى حفظ آن هستیم. من نسبت به وعده تکنولوژى مبنى بر بهبود کیفیت زندگى تردید دارم و هنوز هم از اینکه کامپیوتر و اینترنت این قدر اسراف کننده زمان توده مردم هستند، در تعجبم؛ من این حقایق را از مصاحبه، مطالعه و درمان هزاران فردى که به کلینیکم مراجعه کرده ‏اند، دریافته ‏ام.

دکتر گرینفیلد

به نظر واضح می رسد که اینترنت می تواند مورد حسن استفاده یا سوءاستفاده به صورت اعتیادآور قرار بگیرد. عوامل روان‏شناختى فراوانى بر قدرت و جذابیت اینترنت دلالت دارند؛ همان ویژگى هایی که تشکیل‏دهنده قدرت اینترنت هستند، همگى داراى قابلیت اعتیادآور برای توده مردم هم هستند زیرا قشر نخبه و آکادمیک بر اساس نیاز علمی، اقتصادی، سیاسی و ... وارد فضای سایبر می­ شود و نسبت به توده مردم از نظم بیشتری برخوردار است.

1- اعتیاد به مسائل جنسی (Cybersex Addiction): به هر موضوعی که حول محور مسائل جنسی در فضای مجازی باشد، اطلاق می­ شود.

بنابر اطلاعات آماری، با توجه به خصوصیات فضای سایبر (سرعت دسترسی بالا به دیتا و کم هزینه بودن استفاده از فضای سایبر)، صنعت موضوعات مستهجن در ردیف اول مسائل سایبری قرار دارد.

صنعت ­تجاری ‌سازی اهدای تخمک انسانی

بنابر گزارش وبسایت خبری BBC NEWS، این دیدگاه داروینی و تجاری و عیاش منشانه نسبت به زندگی که وب ‌سایت حراجی eBay، الگوی آن به شمار می‌رود، نگرانی‌های زیادی را در میان متخصصان ناباروری به وجود آورده، چرا که آنان معتقدند، به دلیل فقدان قوانین مؤثر و همه‌جانبه، وجود چنین اقداماتی چندان عجیب نیست.

خانم "شلی اسمیت" مدیر برنامه اهدای تخمک در لوس‌آنجلس می‌گوید: «این کاری وحشتناک، غیرانسانی و هراس‌آور است... بدترین بخش برای من، فکر کردن به پدیده‌ای زشت‌تر می‌باشد، چرا که با رشد بازارهای خرید و فروش اینترنتی تخمک، گویی ما با یک گلوله برفی در حال بزرگ شدن مواجه هستیم که ممکن است بهمنی مخرب به همراه آورد. فروش تخمک انسانی، کاری شرم‌آور و غیراخلاقی است که به افول ارزش‌های انسانی می‌انجامد.

2- اعتیاد به ارتباطات عاطفی و دوستانه (Cyber-Relationship Addiction): اعتیاد به شبکه­ های اجتماعی، چت روم­ ها، مسنجرها و هر ابزاری که منجر به رابطه عاطفی و دوستی میان کاربران اینترنتی می ­شود، اطلاق می ­شود.

شبکه­ های اجتماعی، معضل روانی دهه آینده

نمایی از شبکه­ های اجتماعی و سایت­ های دوستیابی

این تعریف مثبت از شبکه ­های اجتماعی در حالی است که بسیاری از متخصصین و روانشناسان سایبری و خانواده با هشدار دادن نسبت به رشد فزاینده و آینده شبکه ­های اجتماعی، نسبت به جدا شدن نسل جدید و حتی نسل قدیم از روابط اجتماعی خارج از فضای نت و فرورفتن در دنیای مجازی خود ساخته، هشدار داده ­اند.

دکتر گرینفیلد در این باره می­ گوید: به نظر می ­رسد فیس بوک بیش از آنچه پیش­بینی می­ شد مورد اقبال جامعه به خصوص نسل جوان قرار گرفته است و این شبکه اجتماعی در حال حاضر به عنوان یگانه شیر فضای سایبر در حال حکمرانی و شکار جوانان است.

بنابر نظر کارشناسان، این پدیده با با توجه به فضای تحریک کننده و جذاب اینترنت در حال گسترش است و مشکلات اجتماعی بسیاری را برای جوامع مدرن و غیر مدرن ایجاد کرده است.

از سوی دیگر مراکز روانشناسی و سایبرولوژی غرب، وسواس و استفاده عقده وار از اینترنت را سبب دور شدن توده مردم از فضای اجتماعی و عمومی جامعه  دانسته و نسبت به تاثیرات مخرب آن در دراز مدت روی جسم و روان مردم اجتماع بشری، هشدار داده اند.

4- خبر زدگی و اعتیاد به اطلاعات (Information Overload): این قسم از اعتیاد نیز به علت خبر زدگی بسیار، سبب دور شدن از خانواده و محیط اجتماعی و تحت تأثیر قرار گرفتن فرد توسط رسانه ­ها و اخبارهای منتشر شده در فضای سایبر می­ شود.

در نظر متفکران و اهل خبر، همواره مفهموم رسانه آزاد جهت انتشار اخبار برای عموم مردم از قداست بالایی برخوردار بوده است، از سوی دیگر، با روی کار آمدن فضای سایبر و انتشار اخبار در این فضا، اینترنت به عنوان تنها امید در دستیابی به رسانه آزاد قلمداد می ­شد، لکن زمزمه­ هایی مبنی بر دخالت دولت­ ها و سرویس­ های اطلاعاتی مبنی بر رصد فضای سایبری و مهندسی کردن این فضا با انتشار اخبار هدفمند و همچنین دستیابی آسان به پروفایل­ ها و ایمیل افراد حقیقی، تنها امید طرفداران رسانه آزاد را از بین برد.

" ارنست پارتریدج " مشاور، نویسنده و سخنران سرشناس آمریکایی در حوزه اخلاق زیست‌محیطی و سیاست‌های ملی و عمومی درباره اینترنت و رسانه آزاد می ­گوید: هم اینک مطرح کردن این پرسش که «ما بدون اینترنت چه خواهیم کرد؟»، خیلی زود نیست.

در نظر بگیرید که جناح‌های در قدرت، ‌علاوه بر تملک شبکه‌های رادیویی و کابلی ایالات متحده، تمام ابر شرکت‌های طرفدار رئیس جمهور را نیز که تقریباً همه مطبوعات و رسانه‌های تصویری تجاری را کنترل می‌کنند، تملک نمایند. بدین ترتیب، تنها رسانه جمعی رایگان و متنوعی که به «بازاری از نظرات» تبدیل شده است، اینترنت خواهد بود. لذا کاملاً ساده‌لوحانه خواهد بود که فکر کنیم، این ابر شرکت‌ها، نظرات خود را از طریق این شبکه به کاربران اینترنت القا نمی‌کنند.

هیچ تردیدی وجود ندارد که وجود اینترنت پیشرو یک تهدید برای قدرتمداران محسوب می‌شود، به ویژه اینکه، اخیراً این شبکه, قدرت سیاسی قابل توجهی را از خود نشان داده است. شبکه اینترنت توانسته است تظاهرات‌ها و اعتراضات بین‌المللی علیه جنگ را سازمان دهی کند، هماهنگ نماید, گسترش دهد و میلیون‌ها نفر را به خیابان‌ها بکشاند.

با گسترش دامنه بی‌اعتمادی مردم دنیا به رسانه‌های وابسته به ابر شرکت‌ها، آنان به اینترنت روی آورده و از طریق آن، تلاش می‌کنند که به منبع مطمئن و بین‌المللی و مستقلی دست یابند که اخبار مربوط به کشور خود، دنیا و عوامل سیاسی را از آن به دست آورند. این روندی است که به صورتی مداوم و رو به تزاید در جریان می‌باشد. اما مطمئن باشید که مدیران ابر شرکت‌های رسانه‌ای نیز بی کار نخواهند نشست.

5- اعتیاد به رایانه (Computer Addiction): این قسم از اعتیاد نیز بر اساس تعریف روانشناس به استفاده مداوم از رایانه و بازی­ های و برنامه های آفلاین یارانه اطلاق می ­شود.

اینترنت یکی از ابزار استعمار فرانو

استعمار فرانو بر خلاف انواع دیگر استعمار (استعمار کلاسیک و استعمار نو) بدون حضور نظامی و حاکمان دست نشانده، با استفاده از ابزار مدرن همچون رسانه و اینترنت و با تمرکز بر فرهنگ ­ها و عقاید به دنبال موج دموکراسی خواهی و حقوق بشر غربی است.